Μισώ τα διλήμματα. Δεν θα μπορούσα να διαλέξω – κι αν με ανάγκαζαν να διαλέξω μ’ ένα πιστόλι στον κρόταφο, ή μάλλον με την απειλή ότι θα μου σπάσουν το κεφάλι με το ροζ τασάκι-Κάντιλακ, θα έβρισκα έναν τρόπο να κλέψω. ΘΑ ΓΙΝΟΜΟΥΝ ΑΝΕΝΔΟΙΑΣΤΑ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΛΕΦΤΡΑ!

Ως γνήσιος Υδροχόος που είμαι, νιώθω να με πνίγουν ΟΛΑ τα στερεότυπα. Οι άνδρες δεν κλαίνε. Οι μαύροι έχουν το χορό στο αίμα τους. Οι φτωχοί είναι τίμιοι και μπεσαλήδες. Το rock είναι επαναστατικό. Ο πελάτης έχει πάντα δίκιο. Τα κοινωνικά στερεότυπα που μ’ ενοχλούν περισσότερο είναι αυτά που σχετίζονται με το φύλο, τη φυλή και την ταξική καταγωγή. Ο Χάρης υποφέρει επειδή δεν χωράει στο καλούπι του “dark tall stranger» (που λέει κι ο Woody Allen), επειδή δεν «τα σφάζει όλα - τα μαχαιρώνει» και κυρίως επειδή είναι ένας άνθρωπος εσωστρεφής και ντροπαλός. Δεν θα γινόταν δηλαδή ποτέ ο άνδρας του μήνα στο Status ή όπως αλλιώς λένε τα life-style περιοδικά. Ας ελπίσουμε εκεί στο Λονδίνο που πάει, να αλλάξει λιγάκι μυαλά.

Τα αστυνομικά τα χρωστάω στη μητέρα μου, η οποία ήταν λάτρης του Μπόγκαρτ και του pulp fiction. Και στο δικό μου ξεροκέφαλο που βρήκε έναν τρόπο ακόμα να κοντράρει την πατρική (αριστερή) εξουσία: ξόδευα το χαρτζιλίκι μου στα μεταχειρισμένα τεύχη της Μάσκας και του Μυστηρίου, κι έκανα διδακτορικό στο film noir παρακολουθώντας ανελλιπώς τα αφιερώματα της Κινηματογραφικής Λέσχης και των καλοκαιρινών κινηματογράφων. Ευτυχώς, η περίπτωσή μου είναι ανίατη.

Οι γονείς μου άκουγαν αρκετή μουσική. Περισσότερο η μητέρα μου. Από ένα μεγάλο ραδιόφωνο με λυχνίες, το οποίο έχω κληρονομήσει και το καμαρώνω επειδή έχει ακόμα ήχο-καμπάνα. Και πολύ νωρίς αγόρασαν πικάπ, για να ακούνε Θεοδωράκη, όπερες και δημοτικά τραγούδια. Αργότερα, ο πατέρας μου άνοιξε το δισκάδικο. Μάλλον έχω μια κληρονομική επιβάρυνση. Είναι όμως και θέμα dna. Σε οτιδήποτε κάνω, βλέπω, διαβάζω ή ακούω στο δρόμο και στα ΜΜΜ, φτιάχνω ένα νοερό σάουντρακ. Χωρίς να ακούω συνέχεια μουσική, βρίσκομαι μονίμως μέσα στη μουσική. Μεταφράζω όλα όσα μου συμβαίνουν σε τραγούδια: όταν βιάζομαι, ακούω από μέσα μου το Manic Monday, ενώ τώρα σκέφτομαι: Can I have another piece of chocolate cake / Tammy Baker’s got a lot on her plate…

Στο «πρώτο» χέρι ακούω πάντα μουσική. Κατά προτίμηση κάτι που σχετίζεται με το θέμα του βιβλίου, την εποχή ή την ατμόσφαιρα. Ή και κάτι εντελώς άσχετο. Από το «δεύτερο» χέρι και μετά θέλω ησυχία, για να ακούω μέσα στο κεφάλι μου τον ήχο των λέξεων και να καταλαβαίνω αν το κείμενο ρέει ή όχι. Όταν γράφω δικά μου πράγματα, η μουσική είναι ο καλύτερος σύντροφος: μου δίνει ιδέες, με ξεμπλοκάρει, με ταξιδεύει πιο πέρα στο κείμενο.

Πριν γίνω μεταφράστρια, ήμουν για πολλά χρόνια δισκοπώλισσα. Για να είσαι επιτυχημένος σε μια τέτοια δουλειά που είναι λίγο εμπόριο και πολλή προσωπική σχέση, πρέπει να είσαι άκρως κοινωνικός. Μου αρέσει πολύ να γνωρίζω ανθρώπους, να φτιάχνω παρέες μ’ έναν κοινό πυρήνα, να μιλάω με κόσμο. Πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν μια ενδιαφέρουσα ιστορία να διηγηθούν, και είμαι έτοιμη πάντοτε να την ακούσω. Σπάω τον πάγο με τον πιο απλό τρόπο: μ’ ένα χαμόγελο και μια καλημέρα/καλησπέρα. Τώρα που κάνω μια δουλειά μοναχική, χαίρομαι περισσότερο τις εξόδους και τα ταξίδια. Μου έχει τύχει να ανηφορίζω την Πανεπιστημίου και να αναφωνώ (από μέσα μου): αχ τι ωραία!

Η ερώτηση μού θυμίζει αυτό που λένε οι παλιές νοικοκυρές, όταν τις ρωτάς πόσο αλάτι να βάλεις σ’ ένα φαγητό: με το μάτι. Δηλαδή, αφήνω το ένστικτό μου να με οδηγήσει. Μπορεί να ακουστεί λίγο ασεβές προς το συγγραφέα, αλλά περισσότερο έχω στο μυαλό μου τον αναγνώστη. Η ακρίβεια και η σωστή απόδοση της ξένης γλώσσας προηγείται, μετά όμως πρέπει όλα αυτά να περάσουν στα καθ’ υμάς. Εδώ μπαίνει στη μέση η φαντασία (πώς θα το έγραφε ο συγγραφέας αν ήταν Έλληνας), αλλά και η σχέση του καθενός με τη γλώσσα (πώς θα το έγραφα εγώ, αν ήταν εδώ ο συγγραφέας και μου υπαγόρευε τις σκέψεις του).

Άρχισα να ασχολούμαι με τη μετάφραση από μεράκι και αγάπη για τα βιβλία και το διάβασμα. Το δικό μου ξυράφι είναι τα χιλιάδες βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου. Προτιμώ να με διαλέγουν για τη δουλειά μου παρά για τις γνωριμίες μου. Αν και φυσικά, όταν είσαι αρκετά χρόνια σ’ έναν επαγγελματικό χώρο, αποκτάς γνωριμίες. Ωστόσο, δεν νομίζω ότι οι γνωριμίες μπορούν να σε σώσουν αν δεν κάνεις καλή δουλειά και με συνέπεια. Μπορώ να πω ότι το 95% των βιβλίων που έχω μεταφράσει, είναι βιβλία που μου άρεσαν πάρα πολύ, ταίριαζαν στην ιδιοσυγκρασία μου και μερικά θα ήθελα να τα είχα γράψει εγώ: π.χ. Οι 13 Συνταγές της Απιστίας, της Νόρα Έφρον (εκδ. Πόλις), τα Χαμένα Παιδιά της Κλαιρ Μοράλ (εκδ. Πατάκης), ή το Εκτός Εαυτού της Κάθριν Σάμσον (εκδ. Μελάνι).

Αντίδοτο δεν έχω βρω. Πιστεύω όμως ότι η μνησικακία και τα παράπονα δηλητηριάζουν τη ζωή, και δεν έχω καμία διάθεση να τρώγομαι με τις κακίες των άλλων. Αδιαφορώ για όσα λέγονται πίσω από την πλάτη μου (αν λέγονται), και συνεχίζω τη ζωή μου. Μακάρι να διέθετα το δηλητηριώδες χιούμορ του κυρίου Σεραφείμ Διακουράκη και να τάπωνα τις κακές γλώσσες, αλλά nobody’s perfect!

Τα όλα του Nick Hornby δεν τα θέλω. Τον αγαπώ πολύ, δεν τον έχω γνωρίσει (και δεν είμαι σίγουρη αν θα ήθελα να τον γνωρίσω – τι να του πω; «I’m a huge fan of your books»; ) αλλά δεν θα ήθελα το γυαλιστερό του κεφάλι, όσο κι αν με θέλγει το περιεχόμενο. Κάτι σε πιο σέξι μήπως σας βρίσκετε; Καμία Chrissie Hynde, τίποτα σε Joni Mitchell ή σε Cat Power δεν έχετε; Και μια Μόνικα Μπελούτσι δεν θα με χάλαγε, αρκεί να πήγαινε σετ με τον Vincent Cassel.

Το μεγάλο ταλέντο φοβάμαι ότι είναι ευχή και κατάρα. Π.χ., να είσαι ο Dylan και να είσαι τόσο… αλλού! Α πα πα πα! Ευτυχώς τη γλιτώσαμε, απ’ αυτή την άποψη. Οι αντιφατικοί χαρακτήρες με κουράζουν, οι στέρεοι και προσγειωμένοι με κάνουν να πλήττω. Κι ευτυχώς που στον κόσμο κυκλοφορούν πολλοί συνδυασμοί μοντέλων: 25% αντιφατικός+55% προσγειωμένος+15% θεόμουρλος+5% ΔΓ/ΔΑ.

Η τσάντα μου περιέχει οπωσδήποτε: κλειδιά, μπλοκάκι+στυλό, χαρτομάντιλα, κραγιόν, ipod, φακελάκια τσάι English Breakfast (διότι δεν το βρίσκω παρά σπάνια), κινητό, πορτοφόλι (παρότι έχω φύγει χωρίς αυτό), βούρτσα μαλλιών, γυαλιά ηλίου+όρασης, ένα βιβλίο. Όταν βαριέμαι να κουβαλάω όλα αυτά, αδειάζω την τσάντα στα τελείως απαραίτητα (κλειδιά, βούρτσα μαλλιών, κραγιόν, χαρτομάντιλα). Μετά όμως όσα αφήνω απέξω, ξαναβρίσκουν το δρόμο τους. Και μερικές φορές φέρνουν μαζί και τους φίλους τους: υγρά χαρτομάντιλα, καθρεφτάκι, ponstan, τσίχλες, ένα Rescue Remedy…

Μου αρέσει να περπατάω στη βροχή, αρκεί να φοράω φακούς επαφής. Μου αρέσει να φοράω γαλότσες και να πατάω με δύναμη μέσα στα νερά. Να πατάω πάνω στα ξερά φύλλα (με κίνδυνο να πατήσω σκατά σκύλων και να φάω τούμπα` μου έχει συμβεί). Μου αρέσει το αλκοόλ, η πόλη τη νύχτα, η κάπνα στις αίθουσες συναυλιών, τα πατατάκια, ο ήλιος που καίει δίπλα στη θάλασσα, να κοιμάμαι κάτω από τα αστέρια, να χαϊδεύω αδέσποτα ζώα, να δοκιμάζω μια μπουκιά ή μια γουλιά από το πιάτο ή το ποτήρι αυτών που αγαπάω… Άλλα δεν λέω. Πρέπει να διατηρήσω το μυστήριό μου.

Η μουσική ήταν πάντοτε έρωτας με την πρώτη ματιά, ή μάλλον με το πρώτο άκουσμα. Κάποιους δίσκους τους εκτίμησα με τα χρόνια και τα πολλαπλά ακούσματα, αλλά δεν είναι έρωτες. Σήμερα οι άνθρωποι δεν αφιερώνουν χρόνο σε τίποτα ιδιαίτερα, και δεν βγάζω τον εαυτό μου απέξω. Ο πειρασμός της πληροφορίας μού έχει στερήσει την επιστροφή σε κάτι που αγαπώ ήδη. Πολλοί λένε ότι ακούν μουσική στο αυτοκίνητο μόνο. Καλύτερο από το τίποτα, φαντάζομαι. Όσον αφορά τα βιβλία, μάλλον έχουν αυξηθεί σχετικά οι αναγνώστες. Ωστόσο, δεν έχω ξεκάθαρη εικόνα, διότι οι άνθρωποι που συναναστρέφομαι, έχουν εμμονή με τη μουσική και τα βιβλία (και το σινεμά).

Με βασανίζει εδώ και χρόνια το θέμα της ανελαστικότητας του 24ώρου. Τόσα άχρηστα πράγματα έχουν ανακαλύψει οι επιστήμονες (πυρηνικά όπλα, βόμβες κρότου-λάμψης, νάρκες, απορρυπαντικά με μπλε και πράσινους κόκκους, τετράγωνα καρπούζια, το thrash), δεν μπορούν να βρουν κάτι και γι’ αυτό; Ζυγίζω τα υπέρ και τα κατά της κλωνοποίησης, αλλά δεν έχω καταλήξει ακόμα…

Ο καφές, μια σοκολάτα υγείας Παυλίδη, η μουσική (κατά προτίμηση κάτι σε doo-wop ή soul της Stax, τα φωνητικά των Beatles και της Joan Baez), η γάτα μου, οι φίλοι μου, μια ταινία με τον Fred Astaire και την Ginger Rogers, τα ποιήματα της Maya Angelou και ένας Αστερίξ.

Στο Αιγαίο… Ποτέ δεν ξεπέρασα (και δεν θέλω να ξεπεράσω) την αγάπη μου για τη θάλασσα και τα νησιά του Αιγαίου. Την Αμοργό, την Ανάφη, την Άνδρο, την Αστυπάλαια… Φαντάσου να προχωρήσω και πιο κάτω στο αλφάβητο. Οι αγαπημένες μου πόλεις είναι η Λισαβόνα, το Άμστερνταμ, η Φλωρεντία, το Εδιμβούργο, τα Χανιά…. Μακάρι να μπορούσα να ζήσω για μεγάλο χρονικό διάστημα σε μια απ’ αυτές. Στα νοερά ταξίδια που κάνω, διαλέγω ως προορισμό έναν άλλο πλανήτη. Είμαι περίεργη να δω κι άλλα πλάσματα. Βλέπεις, διάβασα πριν χρόνια το Σφαγείο νο5 του Κερτ Βόνεγκατ και θέλω να πάω στον Tralfamadore. Ή να γνωρίσω τον E.T. και να τον βοηθήσω να phone home. Και παρότι το θεωρώ απίθανο να μου συμβεί, θα ήθελα να δω τη Λατινική Αμερική του Λούις Σεπούλβεδα και τη Νέα Ζηλανδία. Θα ήθελα να ταξίδευα πίσω στο χρόνο. Να δω τους ήρωες μου (από κοντά): τον Γιούρι Γκαγκάριν, τον Πατρίς Λουμούμπα, τον Bob Marley, τον Joe Strummer (από πολύ κοντά). Τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και την Ρόζα Παρκς. Να πιω ένα ποτό ακούγοντας τη Billie Holiday. Να χορέψω swing με την ορχήστρα του Count Basie. Να γνωρίσω τον Χέμινγουεϊ στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου. Σταματήστε με!